डेंग्यू आणि चिकनगुनिया हे एडीस डासांच्या चाव्यामुळे पसरलेले विषाणूजन्य रोग आहेत. ऐतिहासिकदृष्ट्या, चिकनगुनियाला डेंग्यू म्हणून ओळखला गेला होता परंतु तंजानियाजवळील मकॉन्दे पठारमधील चिकनगुनियाच्या प्रकोपानंतर तो एक वेगळा रोग मानला गेला.
चिकनगुनिया आणि डेंग्यू हे दोन्ही एड्स मच्छरा द्वारे पसरणारे रोग आहेत. एडीस इजिप्तीमुळे डेंग्यू पसरण्याची शक्यता आहे तर एडीस अल्बोपिक्टसमुळे चिकनगुनिया पसरण्याची अधिक शक्यता असते. तथापि, दोन्ही प्रकार हे दोन्ही रोग पसरवू शकतात.
एका व्यक्तीस एकाच वेळी दोन्ही रोगांचा संसर्ग होऊ शकतो. जरी डेंग्यूचे प्रकरण प्राणघातक होत असले तरी चिकनगुनिया अत्यंत क्वचितच प्राणघातक होतो. दोन्ही आजारांमध्ये सारखेच लक्षण आहेत जेणेकरून दोघांमधील फरक निश्चित करणे आवश्यक आहे.
चिकनगुनिया विषाणूची बाधा झालेल्या एडीस मच्छराच्या मादीने दंश केल्यास लक्षणे सामान्यत: 2-12 दिवसांच्या आत दिसून येतात, ज्याला इनक्यूबेशन कालावधी म्हणतात. खालील लक्षणे समाविष्ट आहेत:
– संसर्गजन्य एजंटला ठार मारण्याच्या प्रयत्नात शरीरात तापमान वाढते तेव्हा अति ताप येतो
– पाय, गुडघा, मनगट आणि हाता ला तीव्र वेदना होतात, स्नायू आणि सांध्या मधील पेशी विषाणू नष्ट करतात म्हणून सौम्य सूज येते.
– तीव्र पाठदुखी
– प्रकाश सहन न होण्या (फोटोफोबिया) सह डोकेदुखी
– थकव्या सह स्नायू वेदना
– सामान्यतः लक्षणे दिसू लागताच 48 तासांच्या आत धड, हात आणि पाय यांच्या त्वचेवर (मॅक्योपोपॅप्लर रॅश) पुरळ दिसून येते.
– घसा दुखणे
– कन्जेक्टिव्हायटिससह डोळ्याच्या वेदना
प्राणघातक नसला तरी, चिकनगुनिया शरीराच्या वेदनांना अनेक महिने आणि वर्षांसाठी कारणीभूत ठरू शकतो.
विषाणूची बाधा झालेल्या एडीस मच्छराच्या मादीने दंश केल्यावर 3 ते 14 दिवसांच्या आत डेंग्यूचे लक्षण दिसून येतात आणि सामान्यतः खालील गोष्टींचा समावेश असतो:
– कोणत्याही आधीच्या अंतर्गत संसर्गाशिवाय अचानक उच्च ताप. 2-4 दिवसांत ताप खाली येऊ शकतो व खूप घाम येतो.
– तीव्र डोकेदुखी
– डोळ्यांच्या मागे वेदना ज्या डोळ्यांच्या हालचालीने वाढतात
– मळमळ
– उलट्या
– शक्तिपाताच्या जाणिवे सह थकवा
– 48 तासांच्या आत मुख्यतः चेहरा आणि हातापाया वर पुरळ (रॅश) होते
– नाक किंवा हिरड्यां मधून हलका रक्तस्त्राव
– मान आणि मांडीच्या सांध्यात वाढलेळे लिम्फ नोड्स(गाठी)
– हृदयाची गती कमी होते, ज्याला टाकीकार्डिया म्हणतात
– कमी रक्तदाब
– श्वास घेण्यास अडचण
जरी दोन्ही रोगात जुळणारी लक्षणे सारखिच असली तरी त्यामध्ये काही महत्त्वाचे फरक आहे.
या दोन्ही रोगांपासून स्वतःच संरक्षण करण्यासाठी आपल्याला मच्छरांच्या दंशा पासून स्वतःचे संरक्षण करावे लागेल. घरा बाहेरच्या संरक्षणासाठी, आपल्या स्वत: च आणि आपल्या कुटुंबाचे रक्षण करण्याचा सर्वात सोपा मार्ग म्हणजे आपल्या कपड्यांना गुडनाइट फॅब्रिक रोल-ऑनचे 4 ठिपके लागू करणे. हे 100% नैसर्गिक घटकांचा वापर करून केले आहे आणि 8 तास मच्छरां पासून संरक्षण सुनिश्चित करते.
घरातील संरक्षणासाठी, गुडनाइट एक्टिव+ सिस्टमची 2x पॉवर वापरा आणि दिवसादरम्यान एडीस मच्छर सर्वात सक्रिय असल्याने ती दिवसा चालू ठेवा.